Trong giai đoạn cho con bú, nhiều mẹ gặp phải tình trạng nứt cổ gà hoặc viêm tuyến vú. Hai vấn đề này dễ gây nhầm lẫn vì đều khiến ngực đau, đỏ, khó chịu, thậm chí đầu ti sưng viêm. Tuy nhiên, bản chất lại khác nhau: nứt cổ gà chỉ là tổn thương nhẹ ở núm vú, còn viêm tuyến vú là nhiễm trùng sâu bên trong mô vú, kèm sốt và nguy cơ áp xe. Hãy cùng tìm hiểu để biết cách phân biệt nứt cổ gà và viêm tuyến vú chính xác, tránh chủ quan trong chăm sóc sức khỏe mẹ sau sinh.
Nứt cổ gà là gì?
Khái niệm:
Nứt cổ gà (nứt núm vú) là tình trạng da ở chân núm vú bị nứt, đau rát, đỏ, đôi khi chảy máu. Đây là vấn đề thường gặp ở mẹ mới sinh hoặc lần đầu cho con bú.
Nguyên nhân:
- Bé ngậm ti sai, lực mút dồn vào núm vú.
- Vệ sinh bằng dung dịch tẩy rửa mạnh.
- Dùng máy hút sữa sai cách, lực hút quá mạnh.
- Bé bị tưa miệng hoặc nhiễm nấm, lây sang mẹ.
- Da khô, chàm, áo ngực chật.
Triệu chứng:
- Núm vú nứt nẻ, sưng đỏ, đau khi cho bú.
- Có thể xuất hiện tình trạng đầu ti sưng viêm nhẹ, đặc biệt khi vết nứt chưa được chăm sóc đúng cách.
- Trường hợp nặng có thể chảy máu.
Cách xử lý và phòng ngừa:
- Vệ sinh núm vú bằng nước muối loãng, lau sạch sau khi bé bú.
- Thoa sữa mẹ, dầu dừa, mật ong hoặc kem chống nứt chuyên dụng.
- Cho bé bú đúng tư thế, có thể dùng trợ ti.
- Mặc áo ngực mềm, không quá chật.
- Nếu có dấu hiệu nhiễm trùng, cần khám bác sĩ.
Tham khảo: Cách trị nứt cổ gà bằng mẹo dân gian có hiệu quả không?
Viêm tuyến vú (viêm vú) là gì?
Khái niệm:
Viêm tuyến vú là tình trạng nhiễm trùng mô vú, gây sưng nóng, đỏ, đau và thường kèm sốt. Nếu không điều trị sớm, có thể hình thành áp xe vú.
Nguyên nhân:
- Vi khuẩn xâm nhập từ vết nứt cổ gà hoặc tổn thương khác.
- Tắc tia sữa kéo dài, sữa ứ đọng.
- Bé bú không đều, mẹ bỏ cữ bú.
Triệu chứng:
- Vú sưng đỏ, đau nhức, da căng nóng.
- Đầu ti sưng viêm rõ rệt, đau dữ dội hơn so với nứt cổ gà.
- Kèm theo sốt, mệt mỏi, hạch nách sưng.
- Trường hợp nặng có thể xuất hiện mủ, áp xe.
Cách xử lý:
- Tạm dừng cho bú trực tiếp bên vú bị viêm, thay bằng máy hút.
- Chườm lạnh giảm sưng, đau.
- Vệ sinh bằng khăn mềm và nước ấm, không dùng xà phòng mạnh.
- Khám bác sĩ để được kê kháng sinh và theo dõi nguy cơ áp xe.
Phân biệt nứt cổ gà và viêm tuyến vú
Điểm giống nhau của nứt cổ gà và viêm tuyến vú
- Đều xảy ra ở mẹ sau sinh trong giai đoạn cho con bú.
- Cùng gây cảm giác đau, khó chịu khi bé bú.
- Có thể làm đầu ti sưng viêm và ảnh hưởng đến việc nuôi con bằng sữa mẹ.
- Nếu không xử lý kịp thời, cả hai đều có nguy cơ dẫn đến nhiễm trùng.
Điểm khác nhau để các mẹ có thể phân biệt nứt cổ gà và viêm tuyến vú
| Tiêu chí | Nứt cổ gà |
Viêm tuyến vú |
| Vị trí tổn thương | Núm vú, chân núm vú | Mô vú, quanh núm vú, có thể lan rộng |
| Triệu chứng chính | Vết nứt, đỏ, đau rát, có thể kèm đầu ti sưng viêm nhẹ | Sưng nóng, đỏ, đau dữ dội, sốt, đầu ti sưng viêm rõ rệt |
| Nguyên nhân | Ngậm ti sai, ma sát, da khô, nấm, áo chật | Vi khuẩn, tắc tia sữa, nhiễm trùng từ vết nứt |
| Điều trị | Vệ sinh, dưỡng ẩm, cho bú đúng cách | Kháng sinh, chườm lạnh, hút sữa, có thể dẫn lưu áp xe |
| Nguy cơ biến chứng | Thường nhẹ, chỉ gây đau khi bú | Có thể thành áp xe, nhiễm trùng nặng |
Qua bảng so sánh trên, có thể thấy phân biệt nứt cổ gà và viêm tuyến vú không quá khó. Nứt cổ gà chỉ là tổn thương ngoài da, thường gây đầu ti sưng viêm nhẹ, nhưng nếu không xử lý kịp thời có thể trở thành “cửa ngõ” cho vi khuẩn gây viêm tuyến vú. Ngược lại, viêm tuyến vú là bệnh lý nghiêm trọng hơn, cần can thiệp y tế sớm để tránh biến chứng. Vì vậy, mẹ nên chú ý vệ sinh đúng cách, cho bú đúng tư thế và đến bác sĩ khi có dấu hiệu bất thường để bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và bé.
Bài viết liên quan:
- Nứt cổ gà có ảnh hưởng đến chất lượng sữa không?
- Cách phòng tránh nứt cổ gà cho mẹ đang cho con bú?
- Nứt cổ gà có tự lành không? Bao lâu thì khỏi?
