Trẻ bị cúm A có lây không, có bị lại không luôn là thắc mắc khiến nhiều bố mẹ lo lắng mỗi khi trong nhà có trẻ mắc bệnh. Không chỉ dễ lây cho người xung quanh, trẻ nhỏ còn có nguy cơ tái nhiễm vì miễn dịch sau khi mắc cúm không kéo dài và virus liên tục biến đổi. Chính vì vậy, hiểu rõ cơ chế lây lan, nguy cơ tái phát và cách phòng tránh lây chéo trong gia đình là điều cần thiết để bảo vệ trẻ an toàn trong mùa dịch cúm.
Trẻ bị cúm A có lây không?
Có. Cúm A là bệnh truyền nhiễm đường hô hấp có khả năng lây lan rất nhanh. Virus cúm A (như H1N1, H3N2, H5N1, H7N9…) phát tán qua giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện hoặc qua dịch mũi họng. Trẻ cũng có thể mắc bệnh khi chạm vào đồ vật dính virus rồi đưa tay lên mắt, mũi, miệng. Vì vậy, nếu trong nhà có trẻ bị cúm A, bố mẹ cần đặc biệt lưu ý đến khả năng lây nhiễm cho người xung quanh.
Tại Việt Nam, cúm mùa xuất hiện quanh năm với hàng trăm nghìn ca mắc mỗi năm, trong đó chủng cúm A chiếm tỷ lệ cao. Nhiều đợt bùng phát đã ghi nhận số trẻ nhập viện tăng mạnh, thậm chí có trường hợp diễn tiến nặng phải hỗ trợ hô hấp.
Ngoài khả năng lây lan mạnh, bố mẹ cũng thường lo lắng trẻ bị cúm A có bị lại không. Thực tế, trẻ hoàn toàn có thể mắc cúm A lần nữa do virus cúm liên tục biến đổi, miễn dịch sau nhiễm không bền vững và có thể giảm theo thời gian. Vì vậy, việc phòng ngừa đặc biệt là tiêm vắc xin cúm hằng năm, vẫn rất quan trọng để bảo vệ trẻ khỏi các biến chứng nguy hiểm.
Trẻ bị cúm A có bị lại không?
Nhiều bố mẹ thắc mắc trẻ bị cúm A có bị lại không hoặc người lớn sau khi khỏi cúm A có thể tái mắc hay không. Thực tế, với đặc tính biến đổi liên tục của virus cúm, việc tái nhiễm hoàn toàn có thể xảy ra khi người bệnh đã chữa khỏi trước đó.
Sau khi nhiễm bệnh, hệ miễn dịch thường suy yếu trong một thời gian, khiến cơ thể dễ bị virus tấn công trở lại nếu tiếp xúc với nguồn lây. Điều này đồng nghĩa ngay cả khi đã khỏi cúm A, người bệnh đặc biệt là trẻ nhỏ vẫn có nguy cơ mắc lại, nhất là vào thời điểm giao mùa khi vi-rút hoạt động mạnh.
Thêm vào đó, virus cúm A có khả năng biến đổi liên tục, tạo ra các chủng mới mà cơ thể chưa từng tiếp xúc. Nếu không tiêm vắc xin cúm hàng năm, khả năng bảo vệ trước các biến chủng mới giảm đi đáng kể. Đây là lý do các chuyên gia khuyến cáo cần tiêm nhắc định kỳ để giảm nguy cơ tái nhiễm.
Cúm A lây qua đường nào?
Khi tìm hiểu trẻ bị cúm A có lây không, bố mẹ cần nắm rõ virus cúm A có khả năng lan truyền rất mạnh qua hai con đường chính: hô hấp và tiếp xúc gián tiếp.
Lây qua đường hô hấp
Đây là cách lây truyền chủ yếu. Khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện hoặc sổ mũi, các hạt giọt bắn mang virus cúm A sẽ phát tán ra không khí. Nếu người khác đứng trong phạm vi khoảng 1–2 mét, virus dễ dàng xâm nhập vào mũi – họng và gây bệnh.
Trẻ nhỏ với sức đề kháng yếu lại càng dễ nhiễm, khiến nhiều phụ huynh lo lắng liệu trẻ bị cúm A có bị lại không. Thực tế, miễn dịch sau nhiễm cúm không kéo dài, nên trẻ vẫn có khả năng mắc lại khi tiếp xúc với chủng virus khác.
Lây qua đường tiếp xúc
Virus cúm A cũng lan truyền qua các bề mặt. Dịch tiết từ mũi họng của người bệnh có thể bám lên tay nắm cửa, đồ chơi của trẻ, bàn ghế, khăn giấy… và tồn tại trong nhiều giờ. Người khỏe mạnh chạm vào các bề mặt này rồi đưa tay lên mặt, mũi hoặc mắt sẽ dễ bị nhiễm virus.
Một số nghiên cứu cho thấy:
- Virus có thể tồn tại lên đến 24 giờ trên bề mặt cứng.
- Trên vải hoặc khăn giấy, chúng sống được khoảng 12 giờ.
- Một số chủng có thể tồn tại vài tuần trên tiền giấy.
Điều này lý giải vì sao trẻ trong môi trường đông đúc, nhiều đồ vật dùng chung rất dễ lây bệnh. Ngoài các triệu chứng điển hình như sốt, ho, sổ mũi, nhiều bé bị cúm A còn kèm theo nôn ói do mệt mỏi, ho nhiều hoặc tổn thương đường tiêu hóa. Nếu trẻ nôn nhiều, bỏ ăn, kèm theo dấu hiệu mất nước (môi khô, tiểu ít, mắt trũng, mệt lả), cha mẹ cần đưa bé đi khám sớm vì nguy cơ mất nước, rối loạn điện giải và bệnh diễn tiến nặng nhanh hơn.
Tham khảo: Trẻ bị cúm A nôn nhiều có nguy hiểm không? Cách xử trí và phòng mất nước
Cách phòng lây chéo trong gia đình
Để hạn chế tối đa nguy cơ lây lan, đặc biệt khi ba mẹ lo lắng trẻ bị cúm A có lây không hoặc trẻ bị cúm A có bị lại không, việc áp dụng các biện pháp phòng tránh trong gia đình là vô cùng quan trọng. Cúm A lây nhanh qua giọt bắn và tiếp xúc, nên Bộ Y tế khuyến cáo mỗi người cần thực hiện đầy đủ các biện pháp dưới đây:
- Cách ly và thăm khám khi xuất hiện triệu chứng nghi ngờ: Khi trong nhà có người sốt, ho, mệt mỏi, đau đầu, sổ mũi… nên cho nghỉ ngơi riêng và đưa đến cơ sở y tế để chẩn đoán sớm. Điều này giúp điều trị đúng hướng và giảm nguy cơ lây sang trẻ nhỏ nhóm dễ nhiễm và dễ mắc lại nếu gặp chủng virus khác.
- Rửa tay và giữ vệ sinh cá nhân thường xuyên: Rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn sau khi chạm vào đồ vật, đi vệ sinh hoặc trở về từ nơi đông người. Nếu phải ra ngoài, nên đeo khẩu trang và hạn chế tiếp xúc gần để giảm nguy cơ lây nhiễm chéo trong gia đình.
- Khử khuẩn không gian sống: Dọn dẹp nhà cửa, lau các bề mặt như tay nắm cửa, mặt bàn, đồ chơi trẻ em và mở cửa thông thoáng hằng ngày. Việc này cực kỳ quan trọng vì virus cúm A có thể tồn tại nhiều giờ trên bề mặt và dễ lây cho trẻ nhỏ.
- Tăng cường sức đề kháng cho cả gia đình: Ăn uống đủ chất, ngủ đúng giờ và vận động đều để hệ miễn dịch khỏe mạnh hơn. Sức đề kháng tốt không chỉ giảm nguy cơ mắc bệnh mà còn hỗ trợ hạn chế tái nhiễm — điều nhiều phụ huynh lo ngại khi tìm hiểu trẻ bị cúm A có bị lại không.
- Tiêm vắc xin cúm đúng lịch: Tiêm vắc xin là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất. Nên chủ động tiêm trước mùa dịch (thường vào tháng 3–4 và 9–10, tăng mạnh vào mùa Đông – Xuân). Trẻ nhỏ, người già và người có bệnh nền cần được ưu tiên tiêm phòng sớm để giảm nguy cơ lây nhiễm và biến chứng.
Việc tìm hiểu trẻ bị cúm A có lây không và trẻ bị cúm A có bị lại không giúp bố mẹ chủ động hơn trong chăm sóc và phòng bệnh. Cúm A có khả năng lan truyền mạnh qua đường hô hấp và tiếp xúc, đồng thời virus cũng dễ biến đổi khiến trẻ có thể mắc lại nếu miễn dịch suy giảm hoặc tiếp xúc với chủng mới. Do đó, bên cạnh việc điều trị đúng cách, gia đình cần tuân thủ biện pháp phòng ngừa như cách ly khi có dấu hiệu bệnh, rửa tay thường xuyên, vệ sinh nhà cửa, tăng cường sức đề kháng và đặc biệt là tiêm vắc xin cúm hàng năm.
Bài viết liên quan:
- Trẻ bị cúm A nên ăn gì để nhanh hồi phục? Gợi ý cháo, hoa quả và thực đơn trong ngày
- Trẻ bị cúm A sốt cao không hạ: dấu hiệu nguy hiểm và khi nào phải đưa đi viện
- Trẻ bị cúm A khi nào cần nhập viện? 7 dấu hiệu cảnh báo bố mẹ không được bỏ qua
