Khi trẻ 4 tháng tuổi, trẻ đã có thể cử động tay chân nhiều hơn, đầu và cổ trở nên cứng hơn, bé có thể ngủ xuyên đêm và tốc độ tăng trưởng, phát triển rất nhanh. Đây là giai đoạn phát triển quan trọng với tốc độ được đẩy nhanh. Ở giai đoạn tháng thứ 4, các giác quan của trẻ phát triển tinh nhanh hơn so với lúc mới sinh, ngôn ngữ của trẻ phát triển hơn. Thêm vào đó, giai đoạn 4 tháng tuổi ở nhiều trẻ xuất hiện dấu hiệu chuẩn bị mọc răng. Chính vì thế, để chăm sóc trẻ 4 tháng tuổi tốt hơn, ba mẹ hãy chú ý tới những mốc phát triển của trẻ đồng thời là những vấn đề dinh dưỡng, cách chăm sóc bé 4 tháng tuổi phù hợp nhất.
Quá trình phát triển của trẻ 4 tháng tuổi
– Ở giai đoạn này, bé phát triển mạnh về thể chất: chiều cao và cân nặng. Có những sự thay đổi tích cực diễn ra, đối với bé trai thường là 63,8cm và 7kg, còn đối với bé gái là 62cm và 6,4kg.
– Cơ thể bé đã cứng cáp hơn, tay chân di chuyển linh hoạt và đặc biệt cổ bé đã cứng hơn, với những bé nhanh đã có thể tự bê được cổ khi ngồi. Các ngón tay của bé cử động mạnh mẽ hơn, cầm nắm được đồ vật nhỏ.
– Đây cũng là giai đoạn để bé phát triển ngôn ngữ với những tiếng bập bẹ, bé biết “hóng chuyện”.
– Phát triển thính giác: bé đã bắt đầu nghe được tiếng mẹ gọi mình và có những phản ứng lại.
– Phát triển thị giác mạnh mẽ: bé đã có thể nhìn được khắp phòng, bé cũng bắt đầu biết phân biệt các màu sắc, phân biệt được sự khác nhau của các nhóm màu sắc. Vì vậy, có thể cho trẻ chơi những nhóm đồ chơi nhiều màu sắc tạo sự thích thú hơn.
– Trẻ biết lẫy, lăn: thông thường, 3 tháng là trẻ đã biết lẫy nhưng khi bước sang tháng thứ 4 thì bé đã biết lăn, vì vậy các bố mẹ cần chú ý khi đặt trẻ cần che chắn để bé không bị lăn xuống đất.
– Bắt đầu mọc những chiếc răng đầu tiên: việc mọc răng được bắt đầu từ 3 tháng nhưng khi tới tháng thứ 4 thì quá trình mọc răng diễn ra mạnh mẽ hơn.
– Giấc ngủ của trẻ: khi bước vào tháng thứ 4 bé đã có thể ngủ xuyên đêm. Bé có thể ngủ 1 giấc dài từ 7 – 8 tiếng, 1 ngày ngủ từ 14 – 16 tiếng.
– Bé có thể nếm bất cứ thứ gì: ba mẹ chú ý bỏ những đồ vật quá nhỏ ra khỏi tầm với của bé tránh bé bị hóc, nghẹn rất nguy hiểm.
Tuy nhiên, khi thấy trẻ gặp phải những vấn đề này, ba mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ ngay:
– Mắt bị lác hoặc có dấu hiệu lác, phát triển không bình thường.
– Cân nặng tăng chậm (các bố mẹ nên tham khảo bảng cân nặng của trẻ sơ sinh chuẩn theo từng tháng).
– Bé không tự ngẩng đầu lên được. Không thể ngồi được.
– Bé không có phản ứng với khuôn mặt của mẹ, của những người khác. Không phản ứng khi có vật hoặc người di chuyển trước mặt.
– Bé không cười.
Hướng dẫn chăm sóc trẻ 4 tháng tuổi
Làm sao để quá trình phát triển của trẻ giai đoạn 4 tháng tuổi diễn ra thuận lợi nhất, phát triển tốt nhất, sau đây là cách chăm sóc trẻ ba mẹ nên chú ý.
-
Trí não và thể chất của trẻ
– Trí não: Đây là giai đoạn tổng hòa của sự phát triển các giác quan ảnh hưởng tới trí não của trẻ. Các bố mẹ nên chơi nhiều hơn với bé, cho bé nghe nhạc, nghe tiếng của mình nhiều hơn. Chú ý những biểu hiện của các chứng bệnh về não, chậm phát triển não…để xử lý kịp thời.
– Thể chất: Bé cũng có chỉ số chiều cao cân nặng lớn hơn so với những tháng đầu. Theo dõi bảng chỉ số cân nặng và chiều cao để xác định được sự phát triển chuẩn cho bé.
-
Dinh dưỡng cho bé 4 tháng tuổi
Giai đoạn tháng thứ 4 trẻ phát triển nhanh cả về thể chất lẫn trí não, dinh dưỡng rất quan trọng trong giai đoạn này.
– Chế độ ăn dặm các bữa: Các bố mẹ nên lưu ý, không nên cho trẻ ăn dặm trước 6 tháng tuổi bởi hệ tiêu hóa của bé còn rất yếu. Mọi vấn đề dinh dưỡng liên quan đến ăn dặm giai đoạn sơ sinh cần phải được chỉ dẫn trực tiếp của bác sĩ chuyên khoa.
– Cho bé ăn hoa quả bổ sung: Các loại trái cây tươi, hoa quả, sữa chua đều có thể bổ sung cho bé. Nên bắt đầu cho bé ăn trái cây ngọt sau đó mới tới chưa, cho bé ăn bằng cách ép lấy nước, dần dần sẽ cho trẻ ăn cả thịt vỏ.
– Sữa mẹ và sữa công thức đều có thể áp dụng cho bé trong giai đoạn này. Nếu các mẹ nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ thì nên ăn nhiều đồ bổ dưỡng, nếu vẫn không đủ sữa cho bé có thể có bé uống thêm sữa công thức.
-
Chăm sóc giấc ngủ của trẻ 4 tháng tuổi
Đây là giai đoạn bé ngủ ngày ngắn hơn ngủ đêm. Ban đêm bé đã có thể ngủ xuyên đêm vì vậy các mẹ cần chú ý chăm sóc giấc ngủ của bé. Cách chăm sóc giấc ngủ của bé 4 tháng tuổi như sau:
– Duy trình giấc ngủ ngày của bé ở cường độ nhất định, từ 5 – 6 tiếng. Giấc ngủ ngày cũng rất quan trọng cho sự phát triển của bé.
– Theo dõi thời gian ngủ của bé để có thể tác động được dần dần, nhẹ nhàng, từ từ điều chỉnh giấc ngủ của bé, ru nhẹ bé để giúp bé có được giấc ngủ ngon.
– Thiết lập thói quen ngủ cho bé vào các khung giờ của ban ngày và ngủ xuyên đêm. Các bố mẹ có thể hát ru, tắm nước ấm nhẹ nhàng để bé dễ ngủ.
– Chú ý biểu hiện buồn ngủ của bé như ngáp, dụi mắt, khóc, không quan tâm tới mọi thứ…và lúc này các bố mẹ nên cho bé đi ngủ.
– Khi bé đang ngủ đêm mà thức dậy mẹ chỉ cần ôm bé vào lòng, vỗ về nhẹ nhàng, không cần bật đèn, bé sẽ tự dịu lại cảm xúc và nhanh chóng trở lại với giấc ngủ.
– Lưu ý tránh những chấn thương tâm lý cho trẻ làm trẻ sợ hãy trước khi ngủ, không nên dọa mắng bé, làm bé giật mình…
– Để bé 4 tháng tuổi ngủ ngon thì giường chiếu sạch sẽ, thơm tho, không nên để khai mùi nước tiểu của bé, tư thế ngủ đúng, mặc quần áo thoáng, không quá chật, nhiệt độ phòng phù hợp.
– Không nên đặt đồ chơi, thú bông bên cạnh bé khi ngủ đề phòng tai nạn đáng tiếng.
-
Ngăn ngừa hăm tã cho bé
Các bố mẹ có thể thay tã thường xuyên cho bé, đặc biệt là vào ban đêm để bé không bị hăm, khó chịu và ngủ tốt. Chú ý sau mỗi lần thay tã cho bé nên vệ sinh sạch sẽ, lau khô. Khi quấn tã cho bé nên dùng loại mềm, quấn hơi lỏng để không khí có thể lưu thông được tốt hơn.
-
Mọc răng và ốm sốt khi mọc răng
Giai đoạn này bé bắt đầu mọc răng và chảy dãi. Bé thường bị ngứa nướu nên bé thường hay cho bất cứ thứ gì có thể vào miệng, bố mẹ cần chú ý.
Ngoài ra, giai đoạn mọc răng ở nhiều bé cũng xuất hiện hiện tượng sốt nhẹ, bỏ bú…tùy vào từng tình trạng của bé để chăm sóc. Chú ý vệ sinh răng miệng cho bé.
-
Chăm sóc các giác quan của bé
– Chăm sóc cảm xúc: Bé biết biểu lộ những cảm xúc và cũng rất dễ bị ảnh hưởng bởi cảm xúc của mẹ. Mẹ nên thoải mái, vui vẻ và cười đùa với bé để bé cảm nhận được sự vui vẻ, ấm áp, an toàn, chỉ số cảm xúc của bé cũng tăng lên.
– Chăm sóc thị giác (mắt): Đặc biệt chú ý tới những biểu hiện bất thường như lác, không phân biệt được màu sắc, không nhìn theo đồ vật hoặc người khi di chuyển trước mặt bé…bởi đó có thể là những dấu hiệu bất thường về thị giác trẻ. Các bố mẹ có thể bế trẻ ở tư thế lưng quay vào người mình để cho trẻ khám phá thế giới xung quanh. Mua thêm đồ chơi nhiều màu sắc.
– Thính giác trẻ: Trẻ đã nghe được nhiều và sẽ có phản ứng khi được gọi, tiếng động lớn. Vì vậy, các bố mẹ có thể cho trẻ nghe nhạc, kể chuyện hoặc hát cho trẻ để tăng sự phát triển thính giác cũng như trí não. Chú ý vệ sinh tai của trẻ khoa học, tránh các chứng bệnh viêm tai giữa, bệnh về tai khác…
-
Ngôn ngữ
– Ngôn ngữ: Giai đoạn này bé cũng “hóng chuyện” nhiều. Để giúp bé có thể phát triển ngôn ngữ tốt bố mẹ nên thường xuyên nói chuyện với bé, cho bé nghe những bản nhạc nhẹ nhàng.
-
Tiêm chủng và các bệnh cần chú ý
– Tiêm chủng: Những mũi tiêm theo tháng tuổi của bé là cần thiết nhưng nên theo dõi phản ứng của bé trước những mũi tiêm và đề cập điều đó tới nhân viên y tế.
– Bé cũng hay mắc phải các chứng bệnh như: Cảm lạnh, sổ mũi, nôn, sốt, bệnh răng miệng…hãy chú ý theo dõi để xử lý kịp thời.
-
Cách bế trẻ được 4 tháng tuổi
Mẹ có thể bế thẳng lưng bé, có thể xoay lưng bé về phía mẹ để bé quan sát xung quanh, thỏa mãn sự tò mò về thế giới xung quanh. Chú ý điều kiện ánh sáng khi bế trẻ, không nên hướng mặt trẻ về phía ánh sáng cực mạnh khiến thị giác non nớt của trẻ bị tổn thương.