Giai đoạn mang thai vừa qua đi, mẹ và bé sẽ đến ngay với giai đoạn quan trọng không kém 9 tháng mang thai trước đây. 6 tuần đầu sau sinh là khoảng thời gian khá nhạy cảm với cả mẹ và bé, giai đoạn này bé cần điều chỉnh mọi thứ để làm quen với môi trường mới ngoài bụng mẹ. Còn đối với mẹ sau sinh cần được theo dõi sức khỏe để tránh các biến chứng sau sinh. Chia sẻ với mẹ một số kinh nghiệm chăm sóc mẹ và bé sau sinh để con khỏe mạnh, mẹ nhanh trở về trạng thái bình thường.
1. Chăm sóc bé sau sinh trong 6 tuần đầu tiên
Những tuần đầu tiên khi vừa chui ra từ bụng mẹ, bé chủ yếu chỉ có các hoạt động ăn, ngủ, đi vệ sinh. Mẹ và gia đình cần nhớ một số mốc quan trọng khi chăm sóc bé:
Chăm sóc bé trong 24 giờ đầu tiên
Khi vừa được sinh ra, nếu sức khỏe của mẹ đủ tốt hãy thực hiện phương pháp da kề da giữa mẹ và bé. Đây là phương pháp hiện đại được sử dụng trong rất nhiều năm trở lại đây với ý nghĩa giúp kết nối cảm xúc của bé với mẹ, bé cũng cảm thấy sự an toàn, bao bọc như khi còn trong bụng mẹ. Trường hợp mẹ sinh mổ hoặc không đảm bảo sức khỏe, bố cũng có thể cùng con thực hiện phương pháp da kề da này.
Sau khi ra ngoài khoảng 1 tiếng, trẻ bắt đầu có xu hướng tìm vú mẹ, nếu được cận kề con ngay, mẹ hãy cho con bắt đầu bú mẹ. Suốt 24h đầu tiên, bé cũng không cần phải tắm vì đã được vệ sinh cơ thể sạch sẽ trong lúc mẹ sinh bé rồi. Tiêm phòng 1 mũi vacxin phòng viêm gan B mũi 1 trong 24h giờ đầu.
Chăm sóc trẻ sau sinh trong 6 tuần đầu tiên
|
Mốc thời gian |
Việc cần làm |
| Ngày thứ 2 sau sinh | Cứ sau khoảng 2 tiếng mẹ lại cho bé bú 1 lần, ngoài việc cho con ty, mẹ còn cần quan tâm đến việc bé tè, vệ sinh và thay tã cho bé |
| Ngày thứ 3 sau sinh | Bé bắt đầu đi vệ sinh nhiều hơn, mỗi ngày mẹ sẽ thay cho bé khoảng 4 – 5 chiếc tã. Ngoài việc tắm cho bé, mẹ cũng có thể dùng dầu massage cho con từ ngày thứ 3 trở đi rồi |
| Ngày thứ 4 và thứ 5 | Từ ngày thứ 4 trở đi, mẹ có thể duy trì 30 phút cho mỗi cữ bú của con và cho con bú đều 2 bên |
| Ngày thứ 6 và thứ 7 | Chú ý đến việc chăm sóc rốn của bé, mẹ cần vệ sinh cuống rốn bằng nước muối sinh lý. Có nhiều bé cuống rốn sẽ rụng vào tuần đâu sau sinh này. Nếu thấy rốn bé có hiện tượng bất thường như chảy mủ, sưng tấy cần báo ngay cho bác sĩ |
| Từ tuần 2 – tuần 6 | Trẻ bắt đầu quen với cữ bú mỗi ngày của mẹ, đi vệ sinh và ngủ cũng theo đồng hồ sinh học hơn. Nhiều bé “ngủ ngày cày đêm” là điều khó tránh. Thời gian này mẹ nên duy trì cho bé bú sữa mẹ hoàn toàn.
Hãy nói chuyện với bé nhiều hơn, tuy chưa hiểu được điều mẹ nói nhưng bé chắc chắn cảm nhận được âm thanh quen thuộc như khi còn nằm trong bụng mẹ. Bé sẽ có lúc khóc, lúc mỉm cười ngay cả trong khi ngủ. |
2. Chăm sóc mẹ sau sinh trong 6 tuần đầu tiên
Dù là sinh mổ hay sinh thường thì mẹ vẫn rất mất sức, sinh con được coi là cuộc vượt cạn của mỗi phụ nữ. Đây là thời điểm đối diện với sinh tử, vậy nên ngay sau khi sinh con, sức khỏe của người mẹ cần được theo dõi và chăm sóc tốt.
Chăm sóc mẹ bầu ngay sau khi sinh xong
Ngay sau khi sinh xong, mẹ sẽ nằm lại phòng sinh khoảng 2 tiếng, lúc này nếu sức khỏe mẹ đảm bảo, hãy cho con được kề cận mẹ theo phương pháp da kề da đã nói ở trên. Cần theo dõi thể trạng người mẹ về mạch, huyết áp, co hồi tử cung và tình trạng ra máu trong suốt 2 giờ đầu cứ 15 phút kiểm tra 1 lần. Các trường hợp bất thường như mạch nhanh trên 90 lần mỗi phút, cần kiểm tra huyết áp, cầu an toàn, tình trạng ra máu. Huyết áp hạ với huyết áp tối đa dưới 90 mmHg cần xử lý sốc sản khoa.Tăng huyết áp với huyết áp tối đa trên 140mmHg hoặc tăng 30mmHg, huyết áp tối thiểu trên 90mmHg hoặc tăng 15mmHg so với trước, xử trí sản giật.
Sau sinh khoảng 2 – 3 ngày, mẹ có thể tắm nhanh bằng nước ấm để vệ sinh cơ thể. Đặc biệt cần chăm sóc vùng ngực, nếu thấy có hiện tượng tắc tia sữa cần xử lý nhanh để không bị áp xe.
Trong tuần đầu tiên sau sinh, bộ phận sinh dục cần được vệ sinh ít nhất 3 lần/ngày, sau mỗi lần đi vệ sinh tiểu tiện cần được thấm khô.
Vận động vừa phải nếu sức khỏe cho phép, ngay ngày thứ 2 sau sinh đã có thể vận động được. Cho con bú hoàn toàn sữa mẹ trong suốt 6 tháng đầu.
Trong suốt 6 tuần đầu sau sinh, chế độ dinh dưỡng của mẹ cần đảm bảo, uống nhiều nước, tránh kiêng kỵ quá nhiều nhất là kiêng ăn.
Trên đây là kinh nghiệm chăm sóc mẹ bé sau sinh ngay trong tuần đầu cũng như xuyên suốt 6 tuần đầu tiên. Mẹ nên tìm hiểu các kiến thức này và chia sẻ lại cùng ông xã để chồng và người thân hiểu rõ hoặc mẹ có thể rủ chồng tham gia các lớp học tiền sản cập nhật kiến thức chăm sóc mẹ và bé.
>>> Xem thêm: Mấy tháng thì con nên bắt đầu ăn dặm?
