Như chúng ta đã biết, mang thai lần đầu là thời điểm vô cùng quan trọng và ý nghĩa với cuộc đời của bất kỳ người phụ nào. Chúng ta sẽ trải qua những cảm xúc mới mẻ xen lẫn lo âu vì những thay đổi trong cơ thể. Khi lần đầu mang thai, mẹ có biết bao nhiêu vấn đề cần quan tâm như: dinh dưỡng thai kỳ, lịch khám thai, bệnh khi mang thai… Mẹ bầu cần trang bị cho mình tất cả những thông tin quan trọng sao cho đủ và đúng. Hãy cùng tham khảo cẩm nang bà bầu mang thai lần đầu cần chú ý những gì dưới đây nhé.
Những biểu hiện có thai sớm
Phần lớn các mẹ mang thai lần đầu đều không biết mình có thai cho đến khi trễ kinh và dùng que thử thai. Mặc dù vậy, để phát hiện dấu hiệu mang thai sớm, mẹ có thể dựa vào các triệu chứng phổ biến sau của cơ thể mà hầu như các chị em đều gặp phải như:
- Ngực mềm, đau và lớn hơn, núm vú đổi màu sẫm hơn,
- Chảy máu nhẹ như ngày đầu có kinh, dịch âm đạo nhiều hơn
- Nhạy cảm với mùi
- Thân nhiệt tăng, dễ mệt mỏi
- Đi tiểu thường xuyên hơn
- Khó thở và hụt hơi
- Buồn nôn, đau đầu
- Cảm xúc thay đổi thất thường
Lưu ý tiêm phòng khi có kế hoạch mang thai
Mẹ cần chú ý vì tiêm chủng trước và trong thời gian mang thai là việc làm quan trọng, giúp các mẹ bầu có một thai kỳ khỏe mạnh, thai nhi ra đời có sức đề kháng tốt, giảm nguy cơ mắc bệnh. Chính vì thế, lịch tiêm phòng nên được các mẹ bầu chú ý thực hiện nghiêm túc.
Khi có kế hoạch mang thai, mẹ cần chú ý những loại tiêm phòng sau:
– Rubella: Muộn nhất là 3 tháng trước khi mang bầu. Nếu mẹ bị nhiễm bệnh Rubella, trong 3 tháng đầu hoặc tháng cuối của thai kỳ có thể gây sẩy thai, sinh non hoặc em bé ra đời có dị tật.
– Viêm gan B: Có thể tiêm trước hoặc trong khi mang bầu đều được. Mẹ mắc bệnh này có thể lây sang con. Bệnh dễ chuyển thành ung thư gan.
– Thủy đậu: Muộn nhất là 2 tháng trước khi mang bầu. Khoảng 2% số bé có mẹ mắc thủy đậu trong 5 tháng đầu của thai kỳ có nguy cơ mắc dị tật, gồm dị dạng hình thể, liệt chân tay. Ngoài ra, người mẹ mắc thủy đậu còn có thể chuyển virus gây bệnh này sang cơ thể con trong khi sinh nở.
– Cúm: Phụ nữ có thể tiêm phòng cúm vào mọi thời điểm trước khi mang thai. Mẹ mắc cúm trong ba tháng mang thai đầu có thể khiến con bị dị tật.
Trong thời gian mang thai, bà bầu cần chú ý tới lịch:
– Uốn ván: Mũi đầu, từ tuần 22 trở đi, mũi 2 tiêm nhắc lại cách 1 tháng. Để phòng sinh non, bạn nên tiêm mũi 1 muộn nhất là tuần 26, mũi 2 vào tuần 30. Mẹ nên tiêm phòng uốn ván vì chứng này có thể gây nên tình trạng thai chết lưu.
– Cúm: Nếu 3 tháng giữa và 3 tháng cuối của thai kỳ trùng hợp với mùa cúm (từ tháng 10 cho đến hết tháng 2 của năm sau). Khi đó sẽ khiến bà bầu mệt mỏi và tác động lớn đến thai nhi.
Chuẩn bị sức khoẻ cho mẹ
- Nên ngưng dùng thuốc tránh thai 3 tháng trước khi quyết định thụ thai. Có một chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi hợp lý, chế độ dinh dưỡng đầy đủ trong một thời gian trước khi mang thai. Tránh làm việc quá căng thẳng, uống rượu, hút thuốc lá và sử dụng các chất kích thích.
- Bổ sung acid folic và sắt trước khi mang thai, tốt nhất là trong khoảng từ 1 – 3 tháng trước khi mang thai. Liên tục trong giai đoạn mang thai cho đến 1 tháng sau khi sinh. Uống sắt để tránh tình trạng thiếu máu, bởi thiếu máu gây nên nhiều nguy cơ cho cả mẹ và con. Như nguy cơ đẻ non, đẻ con nhẹ cân, dễ bị chảy máu, nhiễm trùng ở thời kỳ hậu sản. Giảm tạo sữa sau sinh, đối với con có nguy cơ bị khuyết tật hay tử vong. Uống acid folic là nhân tố cần thiết cho sự thành lập tế bào của bào thai và ngừa tật dị dạng ở não và tủy sống như tật không có não bộ, nứt đốt sống.
- Trong thời kỳ mang thai cần bổ sung thêm canxi và các dưỡng chất cần thiết khác. Bắt đầu bổ sung canxi từ tháng thứ 4 vì từ 3 tháng giữa trở đi hệ xương thai nhi phát triển mạnh. Nên nhu cầu canxi của mẹ là rất lớn.
Sắp xếp lịch khám thai định kỳ
Sau đây là các mốc thời gian quan trọng, mẹ nên đi xét nghiệm, siêu âm tầm soát bệnh đầy đủ để an tâm và đảm bảo mình sẽ kịp thời làm những điều tốt nhất cho bé!
– Tuần thai kỳ thứ 12 (hoặc từ 12- 14)
Đo độ mờ da gáy – Tầm soát rối loạn bẩm sinh ở thai: Hội chứng Down, Trisomy 18 và các khiếm khuyết ống thần kinh.
– Tuần thai kỳ thứ 22 (hoặc từ 21 – 24)
Siêu âm tuần này sẽ phát hiện ra sớm hầu hết các trường hợp bất thường về hình thái của thai nhi. Bao gồm: sứt môi, hở hàm hết và dị dạng ở các cơ quan, nội tạng.
Đây được coi là lần xét nghiệm, siêu âm quan trọng vì nếu thai bị dị tật nghiêm trọng.Cần đình chỉ thai nghén thì cần phải làm trước tuần thứ 28.
– Tuần thai kỳ thứ 32 (hoặc từ 30 – 32)
Giai đoạn này mẹ được thực hiện siêu âm màu và đo các thông số Doppler động mạch rốn, động mạch não giữa… Giúp nhận biết vấn đề phát triển chậm trong tử cung – nguyên nhân gây suy thai và ngạt sau đẻ. Đồng thời, kiểm tra sẽ giúp phát hiện ra một số vấn đề hình thái xảy ra muộn bao gồm: Bất thường ở tim, động mạch và một vùng trong cấu trúc não.
– Siêu âm trước sinh
Tuần 35 – 36, thời gian gần sinh thai phụ sẽ được bác sĩ tiến hành siêu âm theo dõi doppler động mạch não, động mạch tử cung cũng như kiểm tra lượng nước ối, dây rốn… Trong thời gian này, bác sĩ cũng có thể cho bạn làm xét nghiệm Non-stress (xét nghiệm để theo dõi nhịp tim thai đơn thuần mà không cần tạo nên cơn co tử cung) để kiểm tra lượng oxy thai nhi nhận được, kiểm tra sức khoẻ của bé… Cũng như tuỳ vào tình hình sức khoẻ thai phụ, bác sĩ có thể cho thực hiện một số xét nghiệm cần thiết khác để sẵn sàng cho ngày lâm bồn.
Mang thai lần đầu cần chú ý những gì ?
– Hạn chế ăn các loại thức ăn như đồ sống, đóng hộp, nhiều dầu mỡ, gỏi, thức ăn đã để lâu hoặc sữa chưa tiệt trùng. Tránh ăn những thức ăn có hàm lượng thuỷ ngân cao như cá mập, cá kiếm và cá ngừ.
– Tránh xa thuốc lá và khói của thuốc lá, không sử dụng rượu bia, chất kích thích, nước uống có cồn, có ga. Vì có thể làm tăng hàng loạt các nguy cơ như sinh non, trẻ sơ sinh nhẹ cân, sảy thai, dị tật bẩm sinh và thai chết lưu.
– Một số điều cần tránh khi mang thai như dùng hóa chất, mỹ phẩm, đi giày cao gót, vận động mạnh, xoa bóp bụng, xông hơi giải cảm khi bị cúm… Những việc này có thể dẫn đến dọa sảy thai, động thai và sinh non.
– Đăng ký tham gia lớp học tiền sản: mẹ sẽ được bổ sung rất nhiều kiến thức quan trọng như: Dinh dưỡng khi mang thai, thể dục khi mang thai, chuẩn bị trước khi sinh, cách tắm cho bé, cách cho bé bú, cách phòng chống bệnh cho bà bầu… để các chị em luôn tự tin trong lần đầu làm mẹ này.
